Categorie: Literair blog

Blog over oude en nieuwe boeken en de laatste ontwikkelingen in de literaire wereld.

Geplaatst op

Profetie

I.M. Wim de Bie

Voor mij als tiener waren Van Kooten en De Bie zo belangrijk dat ik bang was dat ze dood zouden gaan. Een wat merkwaardige angst, ook omdat de heren toen in de kracht van hun leven waren. Maar zoals bekend is voor een puber iedereen boven de dertig stokoud en dus ongelooflijk sterfelijk. Gelukkig gingen ze nog jaren door en besloten ze zelf een punt achter hun gezamenlijke artistieke leven te zetten, dat wil zeggen Koot, want Bie wilde graag door. Wat hij solo nog even deed.
Deze eeuw bleef het duo opduiken. Elk jaar tijdens de Boekenweek waarvoor ze een compilatie naar het boekenweekthema maakten met soms niet eerder uitgebracht materiaal. Of als referentiepunt als weer eens een professor Akkermans, Oost-Europadeskundige Dr. Clavan of een Tedje van Es-achtige rechtspopulist opdook. Ook als er zich nieuwe types aandienden die door hen vertolkt hadden kunnen worden.

Lees verder “Profetie”
Geplaatst op

Voor de eerlijke vinder

Nu is het mij toch overkomen! Ik had de Boekenweek met opzet overgeslagen, zodat het mij zeker, zeker niet zou gebeuren. Het boek dat ik op het oog had zou ik de week erna wel aanschaffen. Ik wilde niet de indruk wekken dat mijn begeerte uitging naar het Boekenweekgeschenk. Of naar het Boekenweekessay dat – moeilijke naam immers – niet meer zo mag heten. Daar is overigens wel een betere reden voor te verzinnen. Beide zijn zowel naar omvang als inhoud flinterdunne maakwerkjes. Al veel te veel had ik ervan ontvangen en van mijn boekenkast naar een verhuisdoos verbannen.
Ik weet waarover ik het heb.

Lees verder “Voor de eerlijke vinder”
Geplaatst op

Pleidooi voor de verhalen van Julio Cortázar

In de literaire wereld gaat het vaak over de waan van de dag: de bestsellers, de prijswinnaars, de nieuwkomers. Klassieke schrijvers raken op de achtergrond. Veel prachtige literatuur is niet meer verkrijgbaar of alleen tweedehands, soms tegen astronomische prijzen.
In de rubriek ‘Hoop op heruitgave’ op Literair Nederland wordt aandacht gevraagd voor ‘vergeten literatuur’. Echte literatuur is immers tijdloos. Bijvoorbeeld de fantastische verhalen van de Argentijnse schrijver Julio Cortázar (1914 – 1984). Ik schreef een pleidooi voor de heruitgave van zijn ‘Verzamelde verhalen’.

De verhalen van Julio Cortázar

Geplaatst op

Boeken wegdoen, maar welke?

Voor boekkopende lezers komt in het leven altijd het kritieke moment dat de opvangcapaciteit voor nieuwe aanwinsten is uitgeput. De boekenkasten staan er als afgemat vee bij, zwaar door de rug gezakt. Geen last kan er meer bij. Er zijn in huis geen beschikbare muren meer voor nieuwe boekenkasten. Dan moeten er boeken weg. Maar op basis van welke criteria?

Naar boven
Het wegdoen had zich eerder al ingezet: minder waardevolle boeken gingen ‘naar boven’ om plaats te nemen in goedkope boekenkasten; de elitetroepen mochten beneden het duurzame eikenhout blijven koesteren. Voor zo lang het duurt en ook zij elders gestald worden. Eenmaal verbannen vertrekken de boeken op weer een later moment nog verder naar boven, naar zolder, naar verhuisdozen. Die stapelen zich op. Nu weet je wat omkomen in de boeken betekent.

Lees verder “Boeken wegdoen, maar welke?”
Geplaatst op

Ook Couperus is nu non-binair

In een tijd waarin de hele culturele sector het woke gedachtegoed als leidraad lijkt te hebben, kon je er eigenlijk op wachten: ook Louis Couperus, die rond de vorige eeuwwisseling schreef, is voor dit modieuze karretje gespannen. Dit keer betreft het een tentoonstelling in het eigen Louis Couperus Museum in het kader van het Couperus-jaar.

‘Identiteit’
Couperus, een van onze grootste schrijvers, stierf dit jaar honderd jaar geleden. Je zou verwachten dat het dan op deze tentoonstelling vooral zou gaan over zijn literaire waarde. Helaas is de aandacht nu gericht op zijn seksuele identiteit. Dat wil zeggen zijn vermeende seksuele identiteit. Zonder blikken of blozen is hij als non-binair bestempeld, hoewel het museum er nog wel een vraagteken achter plaatst. Directeur Josephine van de Mortel is er in Trouw (27 januari 2023) echter stellig over: ‘een beetje man, een beetje vrouw’.

Lees verder “Ook Couperus is nu non-binair”
Geplaatst op

Koerkov is een literaire ontdekking

De naam Andrej Koerkov hoorde ik voor het eerst toen hij in Buitenhof geïnterviewd werd over de oorlog in Oekraïne. Een ouderwetse gewaarwording: een schrijver die zich uitsprak over de politieke situatie in zijn land. De schrijver als intellectueel. Alsof je weer in de jaren vijftig of zestig bent aanbeland. De oorlog is dan ook een uitzonderlijke situatie waarin je als diep verontruste burger, ook als schrijver, niet je mond kunt houden.

Picknick op het ijs
Prompt verscheen er een vertaling van Koerkovs Picknick op het ijs, bij Prometheus. Het voelde een beetje ongemakkelijk, alsof de uitgeverij een slaatje uit deze vreselijke situatie wilde slaan en lezers hun sensatiehonger wilden stillen. Het betrof overigens een roman uit 1996 die dus ver afstaat van de actuele gebeurtenissen. De vraag rees onmiddellijk hoe goed het boek werkelijk zou zijn. De beschrijvingen – absurd, satirisch, zwarte humor – wekten wel mijn interesse, maar ik besloot nog even te wachten.

Lees verder “Koerkov is een literaire ontdekking”
Geplaatst op

De geur van het goede boek

Ter gelegenheid van het veertigjarig bestaan van het Utrechtse antiquariaat Hinderickx & Winderickx verscheen onlangs een derde Winkeldagboek. De eigenaars René Hesselink en Hans Engberts hebben met de twee eerdere delen veel lof geoogst bij een kleine schare boekenliefhebbers. De anekdotes waren vermakelijk en met geestige en vlotte pen opgeschreven. Dat geldt ook weer voor het derde deel, hoewel het gemopper op klanten inmiddels overbekend is. De onnozelheid en ‘knieperigheid’ van de klant zijn natuurlijk niet veranderd en nog steeds worden slechte of onverkoopbare boeken ter inkoop aangeboden, al is de hoeveelheid – doordat veel boeken niets meer waard zijn – groter dan ooit.

Door zonder de kompaan
Het derde winkeldagboek, dat de periode oktober 2007 tot september van dit jaar beslaat, is voor het grootste gedeelte door Hesselink geschreven, aangezien zijn ‘kompaan’ Hans in 2011 overleed, toevallig precies op de datum dat het antiquariaat, toen nog gevestigd in de Herenstraat, werd opgericht (29 november). Elk jaar wordt dit met veel melancholie gememoreerd. Sowieso passeren er veel overleden vrienden, vaste klanten en bovendien schrijvers, die je als lezer en antiquaar ook als vrienden ziet. Maar Hesselink gaat moedig voorwaarts, om met één van zijn favoriete auteurs te spreken, aan wie hij met zijn droog-komische stijl schatplichtig is. Een heel enkele keer neemt een medewerker de pen over, maar het zijn geen bevlogen winkeldagboekschrijvers, constateert Hesselink. Het lijkt voor hem een roeping.

Lees verder “De geur van het goede boek”
Geplaatst op

De vrouw en de canon

Er was de laatste tijd veel ophef over de literaire canon omdat die voornamelijk uit mannen bestaat. Witte mannen en ook nog vaak dood. Een heleboel groepen voelden zich buitengesloten, de woede droop van de krantenpagina’s en de tijdlijnen van sociale media. Dat is meteen het vervelende van de discussies over inclusiviteit: de hoog opgelopen verontwaardiging, de beschuldigingen, het ‘wij’ tegen ‘zij’ (hoe ironisch). Alles wordt persoonlijk gemaakt.

De onevenredige samenstelling van de literaire canon is algemeen bekend (net zoals bijvoorbeeld ons slavernijverleden). Dat had iedereen tegenwoordig graag anders gezien, ook ontwikkelde, in cultuur en literatuur geïnteresseerde witte mannen, van wie niemand wil discrimineren. Zij willen er daarom niet op worden aangesproken (en op hun beurt gediscrimineerd worden, wat blijkbaar wél bon ton is).

Lees verder “De vrouw en de canon”
Geplaatst op

Schrijven op een lege maag

De schrijver die het kunstenaarschap weleens als een kwelling ervaart moet Honger (1890) van Knut Hamsun maar eens lezen. Hamsun baseerde zijn beroemde roman op eigen ervaringen, toen hij zelf zonder veel middelen in Oslo (destijds nog Kristiania geheten) moest zien te overleven. Ik las het boek, dat onlangs in een nieuwe vertaling verscheen, ooit in mijn studententijd en kan mij de indruk die het maakte nog goed herinneren.

Herkenbaar voor beginnende schrijvers zijn de worstelingen van de ik-figuur om werk gepubliceerd te krijgen. Het betreft aanvankelijk korte stukken over willekeurige onderwerpen. De ik-figuur schrijft duidelijk om den brode, hoewel hij ook verrukt kan raken door zijn eigen schrijftalent. De vele afwijzingen storten hem echter in de vertwijfeling. En, wat veel erger is, in de honger, want op een lege maag kun je niet schrijven, hoewel de koortsachtige toestand af en toe ook tot inspiratie leidt. Slechts een enkele keer heeft hij geluk en komt hij in het bezit van een paar kronen, die echter binnen de kortst mogelijke keren op zijn.

Lees verder “Schrijven op een lege maag”
Geplaatst op

Grootse roman over onmogelijke keuzes

Wolf Solent uit 1929 is de meest succesvolle roman van de Britse schrijver, dichter en filosoof John Cowper Powys. In 1984 verscheen er voor het laatst een Nederlandse vertaling van bij De Arbeiderspers. Zoals zo vaak bij de grote ontdekkingstocht die lezen is ontdekte ik zijn naam bij toeval. Omdat Hugo Claus ergens in een interview Cowper Powys als een inspiratiebron noemde, ging ik naar zijn romans op zoek, waarna ik Wolf Solent, een gebonden boek van 741 pagina’s, via internet voor het luttele bedrag van vijf euro bij een antiquair op de kop tikte.

Lees dit artikel verder op de site van Literair Nederland: https://www.literairnederland.nl/grootse-roman-over-onmogelijke-keuzes/

Ondersteund door WordPress