Respect voor de oude dame

De reusachtige Notre Dame is misschien wel in de fik gevlogen door een brandende sigarettenpeuk, hoewel er nergens meer zorgvuldigheid zou moeten worden betracht dan bij kunstschatten van onschatbare waarde. Tegelijkertijd bestaat er zoiets als het noodlot, waartegen die hele religie met dit soort massieve gebouwen is opgericht. Ook al zien sommige gelovigen er toch nog een straffe Gods in. De symboliek vloog je toch al meteen om de oren: de brand zou staan voor de onenigheid in het land (gele hesjes), deze ramp zou het land weer verenigen, en meer van dat soort onzin.

De vraag is wat er nu met de Notre Dame gaat gebeuren. Er hebben zich alweer architecten gemeld met plannen waarvan je hoopt dat ze niet gerealiseerd worden. Zoals een glazen kas als dak met veel groen erin of een stalen torenspits. Architecten die vooral bezig zijn met hun eigen roem en de brand – cynisch gezegd – daarvoor als een buitenkans zien. Architecten die al menig historisch gebouw postmodern om zeep hebben geholpen, waarvan het Louvre met die vloekende glazen piramide een voorbeeld is. Ook Macron zou te zijner ere en glorie voor een moderne heropbouw zijn.

De oplossing ligt echter voor de hand: er moet gewoon een nieuw dak op. Gelukkig zijn de muren en de klokkentorens gespaard gebleven, zodat de schade over het algemeen nog meeviel voor wie de beangstigend hoge vlammen urenlang uit de kathedraal zag slaan. Uiteraard is dit relatief, omdat er ook cultuurschatten verloren zijn gegaan. Het is ook jammer van die oude balken die het dak stutten, die een eigen ziel bezaten. Deze balken hoeven echter niet vervangen te worden, omdat ze toch niet zichtbaar zijn. Van andere beschadigde kathedralen, zoals die van Chartres en Reims zijn de daken met respectievelijk staal en beton gerestaureerd.

Een genoemde reden om iets creatiefs met de Notre Dame te doen, is om op deze manier ‘de emoties van het moment’ voor het nageslacht te bewaren. Want elke ramp moet meteen in de vorm van een of ander (vaak foeilelijk) monument worden herdacht. Terwijl iedereen die de beelden van de brandende Notre Dame heeft gezien, ze nooit zal vergeten. En anders kun je nog denken aan een permanente fototentoonstelling in de kerk, zoals je vaak tegenkomt. Echt niemand zal denken dat er nooit iets is gebeurd.

Restauratie is een vorm van respect voor een bouwwerk dat we al eeuwenlang in die vorm kennen. De nu ingestorte torenspits uit 1860 paste bij de gotische stijl van het gebouw. Aansluiten bij de bestaande bouw moet ook nu gebeuren. Het in eigentijdse stijl herbouwen of uitbreiden van gebouwen is weliswaar van alle tijden, maar leverde ook vaak lelijke resultaten op.

De kathedraal moet dus ‘gewoon’ gerestaureerd worden. Laten die architecten hun creativiteit maar uitleven op nieuwe bouwwerken. En dan hopelijk esthetische bouwwerken en geen gedrochten als zeg Centre Pompidou. Een nieuwe draai geven aan een oud gebouw is alleen maar eerzucht en platte symboliek.