Lezen uit noodzaak

Bij alle ernst van de coronacrisis is het om je kapot te lachen hoe iedereen zich thuis dood dreigt te vervelen. Althans, dat is de indruk die wordt gewekt door berichten in de media en allerlei initiatieven om het leven voor de mensen in deze bange tijden toch nog een beetje aangenaam te maken. Oproepen tot lezen ligt dan voor de hand, omdat je dat lekker thuis kunt doen.

Zelf pakte ik altijd al liever een boek dan me te begeven in zwetende mensenmeutes in propvolle winkelstraten, op oververhitte evenementen of drukke stranden. Niemand hoeft mij bezig te houden. Dat de behoefte aan lijfgeur bij veel mensen diep geworteld zit, bleek dit weekend weer uit de drukte in bouwmarkten, recreatieparken en op stranden, waar velen het niet konden opbrengen de vereiste anderhalve meter afstand te houden.

Hoe dan ook, er moet gelezen worden. Pal na de abrupt afgebroken Boekenweek is de CPNB er direct ingesprongen met de actie #ikleesthuis. Een PR-machine tenslotte die moet blijven draaien. Men ruikt de kans meer zieltjes aan het lezen te krijgen. Omdat dat goed is voor de geestelijke volksgezondheid (en de portemonnee van uitgevers en boekhandelaren). Op de diverse sociale media regent het boekentips. Van uitgevers, boekhandels, boekensites en wie verder iets met boeken te maken heeft. Er blijkt ook een grote behoefte aan te zijn.

Opvallend genoeg komen die tips vaak op hetzelfde neer. Vooral De Pest van Camus wordt vaak genoemd. Op de hielen gevolgd door De Stad der Blinden van Saramago. Allebei uitstekende boeken, dat wel, maar je hebt ze als lezer meestal al gelezen. Ook de leesclub van VPRO’s Mondo kon niets anders dan De Pest verzonnen krijgen. Een boek waar ineens zoveel vraag naar is dat er een herdruk van komt. De een zijn dood… Net zoals vorig jaar Hugo’s De klokkenluider van de Notre Dame plotseling enorm in trek was, terwijl de Notre Dame nog nasmeulde.

Het voelt als slechte smaak om op dit soort momenten deze boeken te willen lezen. Een soort ramptoerisme. Het verder zwelgen in de ellende. Alsof al die urenlange coronaprogramma’s op televisie nog niet voldoende zijn. Maar misschien zoekt men troost of probeert er iets van te leren. Literatuur laat immers zien hoe mensen zich onder bepaalde omstandigheden gedragen, zonder dat daar eerst een ramp voor hoeft te gebeuren. Lezen maakt, als het goed is, wijzer.

Het zou dus op zich niet slecht zijn als het meer ontdekt werd, al ben ik bang dat men, als de corona eenmaal is overleefd, zich weer massaal op de horeca, evenementen, vliegreizen en massaconsumptie zal storten. Lezen is beter voor het milieu. Stiller ook. Minder sociaal, oké, maar je bezorgt elkaar ook geen overlast.

Ieder heeft zijn eigen smaak. Kies dus zelf je boeken uit. Dat is ook veel aardiger. Je moet je er dan wel even in willen verdiepen. Voor veel huidige zappers en swipers is dat misschien precies wel het probleem en vraagt men – liever lui dan moe – daarom om tips. Of kiest men gemakshalve voor De Pest.