Ai, dacht meneer B. toen hij las dat computers geleerd werd als een mens te denken. Ai, dacht hij telkens weer wanneer hij het enthousiasme over deze nieuwe technologische ontwikkeling hoorde. Je kon niets meer studeren zonder Artificial Intelligence. Ee Ai. Wil de mens zichzelf opheffen?
Meneer B. gaf het grif toe: hij had niets met techniek. Hij was geen bèta. Techniek was koud en kil. Al die gadgets vond hij kinderachtig. Speelgoed voor volwassenen. Natuurlijk maakte ook hij gebruik van technologie, maar alleen als die aantoonbaar nut had. Techniek moest de mens dienen, niet andersom.
AI dreigde een kantelpunt te worden: de mens raakte de controle over de techniek kwijt. Straks wist niemand meer wat waar was en wat onwaar. Stemmen, muziek, teksten, alles werd onpersoonlijk, onecht. Dat was een gruwelijk vooruitzicht.
De meelijwekkende grasrobot
Vooruitgang heeft in onze tijd vooral te maken met gemakzucht: winkelen vanuit je luie stoel, iets op kunnen zoeken in plaats van het te moeten onthouden, inchecken zonder een kaartje te hoeven kopen, betalen met je telefoon. Steeds wordt er iets verzonnen waardoor we minder kracht hoeven te verzetten. Wie dit soort ontwikkelingen niet normaal vindt – eerder een uiting van decadentie – blijft zich verbazen over wat de vooruitgangsidioten nu weer hebben verzonnen.
Bijvoorbeeld de grasrobot of robotmaaier die je in steeds meer tuinen zijn eenzame rondjes ziet draaien. De eerste keer dat ik er een zag, was een bevreemdende ervaring. Nauwelijks merkbaar schuift de machine autonoom over het gras. Je begrijpt dat hij het gras maait.
Lees verder “De meelijwekkende grasrobot”Moderne Frankensteins
Mary Shelley waarschuwde er in haar beroemde roman al voor: als je niet goed nadenkt over wat je schept, kan er enorm gedonder van komen. Toch hebben heel veel mensen nog nooit van dit verhaal gehoord (laat staan het boek gelezen), of ze zijn minder bezorgd over de gevolgen, omdat de technologische ontwikkelingen nu eenmaal razendsnel gaan. Zo snel dat de laatste bijzin al een cliché geworden is.
Onbelezen, naïef of optimistisch, toch moeten we Shelley’s waarschuwing serieus blijven nemen. Het blijft echter lastig kritiek op techniek te hebben, want dan heb je kritiek op de vooruitgang. En als je wat ouder bent, tja, dan ga je gewoon niet met de tijd mee. Ouwe lul! Wie is er nou tegen de vooruitgang? Die heeft de mens immers altijd gemak, voorspoed en welvaart gebracht. Critici zijn daarom ook nog eens gevaarlijke gekken die dit geluk in de weg staan.
Lees verder “Moderne Frankensteins”