Survival of the fittest

Aan een tuin moet je zo min mogelijk doen. Als hij vol staat met planten en struiken tenminste. Het geestdodende lapje gras dat wij ooit achter ons huis aantroffen, is veranderd in een kleine oase voor insecten, vogels en amfibieën, die lustig tussen de afgevallen bladeren en de wildgroei scharrelen.

Ook aan een geplaveide tuin hoef je niets te doen, maar dan valt er helemaal niets te beleven. Bovendien is er voor dieren niets te eten. Maar dat zal de meer praktisch ingestelde mens waarschijnlijk weinig kunnen schelen.

Om de natuur te plezieren en op haar beloop te laten, zou er eigenlijk massaal moeten worden overgegaan tot ‘steenbreek’: het vervangen van dode tegels voor levende natuur. Maar zie je daar maar eens mee te bemoeien.

Door al die tegelzeeën is mijn piepkleine tuin immens populair bij vogels, die overal voedsel tussen en onder vandaan halen. Eerlijkheidshalve moet ik eraan toevoegen dat, nu het wat kouder is, er ook vetbolletjes en netjes met pinda’s hangen. Misschien is dat eigenlijk nog niet nodig. Lees verder “Survival of the fittest”

Hopeloze gevallen uit de provincie

Over ‘De heilige Rita’ van Tommy Wieringa

Joe Speedboot was het ultieme jongensboek en is niet voor niets een hit op leeslijsten van middelbare scholieren. En ook meisjes kunnen het boek wel waarderen, omdat het toch om leeftijdsgenoten gaat en er een hoop opwindende dingen in gebeuren.

Tommy Wieringa’s laatste boek De heilige Rita zou je opnieuw een jongensboek kunnen noemen, zij het dan voor oudere mannen. De jongens gaan op avontuur en de meisjes hebben een dubieuze reputatie, hoewel zich aan het eind van het boek een serieuze partner voor hoofdpersoon Paul Krüzen aandient, maar dan gaat het eigenlijk al niet meer goed met hem.

Na boeken die zich in Engeland en Egypte afspeelden (Caesarion) en in de voormalige Sovjet-Unie (Dit zijn de namen), heeft de handeling weer plaats in de provincie in opnieuw een fictief plaatsje, net als in Dit zijn de namen een grensstadje. Dat laatste levert immers interessante romanstof op vanwege de tegenstellingen die voor het oprapen liggen. Lees verder “Hopeloze gevallen uit de provincie”

Geen groen asfalt

Natuurmonumenten organiseerde op 25 november in Eemnes een conferentie over het landschap en de natuur van Eemland ‘om de regie bij de omgeving te leggen’ en ‘om een beweging op gang te brengen’. Het initiatief past in de trend om verantwoordelijkheden bij de burger neer te leggen, die de problemen echter vaak niet kan oplossen. Maar het is goed dat er een vorm van inspraak is, mits er geluisterd wordt natuurlijk. Het is vervolgens aan de instanties om – met de verkregen informatie en kritiek in het achterhoofd – de problemen op te lossen. Zij hebben de werkelijke invloed. Natuurmonumenten is voor de Eempolder heel belangrijk: de vereniging bezit langs de Eem verschillende gebieden. Andere belangrijke partijen zijn de overheden en de boeren.

De zorgen over de Eempolder bleken op de goed bezochte conferentie groot en ruim gedeeld: iedereen maakte zich druk over het ‘groene asfalt’, waarop geen bloem meer te zien valt, en over de lage waterstanden waardoor weidevogels er niet meer nestelen. Maar ook over de oprukkende gemeenten, vooral Amersfoort, die grond opkopen om er woningbouw te realiseren. Het dorpje Hoogland is tot verdriet van velen helemaal door de stad opgeslokt.

Andere waarden zijn stilte en ruimte, want waar vind je die tegenwoordig nog? De behoefte aan recreatie moet samengaan met rust. Naar mijn smaak hamert Natuurmonumenten te veel op recreatie, die ook weer onrust en vervuiling met zich meebrengt. Lees verder “Geen groen asfalt”

Spotvogel

Volgens Natuurmonumenten
doet hij ons land weleens aan

hij zit bij Koos Dijksterhuis,
Hans Dorrestijn, bij Nico de Haan

maar mijn tuin zal die
wel weer overslaan.

Meer vliegangst!

Het nieuwe kabinet is naar eigen verkondiging het groenste ooit. Gezien de magere inspanningen die door vorige kabinetten zijn geleverd, is dat al gauw het geval. Bovendien moet Rutte III die pretentie natuurlijk nog gaan waarmaken. Dat er over rechts geformeerd werd, stemt weinig hoopvol. Je ziet het al aan de ministersposten: twee ministers voor veiligheid en geen voor milieu. Bij de presentatie van de plannen ging het als vanouds over ‘de portemonnee’ – je hoort het ze al zeggen aan de borreltafel – in plaats van over grootse visies op milieubeheer of de verdeling van inkomen en zorg, waar de opiniepagina’s vol van staan.

Burgers, die graag naar de overheid wijzen, kunnen natuurlijk ook zelf veel doen, of liever gezegd laten, om het milieu te ontzien. Bijvoorbeeld door duurzaam proberen te leven en minder te consumeren. Men consumeert er echter onverminderd lustig op los. De televisie staat bol van de reis- en kookprogramma’s. Over ‘consuminderen’ hoor je bijna niemand.

Het nieuwe ‘groene’ kabinet geeft zelfs een omgekeerde boodschap af: we moeten juist méér besteden (behalve dan aan eerste levensbehoeften zoals groente en fruit, wat juist weer goed zou zijn, of, om maar eens een dwarsstraat te noemen, aan cultuur, wat voor ondergetekende trouwens ook een eerste levensbehoefte is). Door de koppeling van Economische Zaken en Klimaat zal het klimaatbeleid van dit ouderwetse VVD/CDA-kabinet (met wat nieuwe accentjes) vrees ik vooral neerkomen op duurzaam ondernemen. Er moet immers geld verdiend worden, zodat we het in de woorden van de grote ziener Rutte ‘straks weer allemaal een beetje beter hebben’. Lees verder “Meer vliegangst!”

Narcissus

Zijn nagels krassen
takken op het raam
leg een mus maar
uit wat glas is

hardleers vliegt hij aan
zoekt zijn houvast:
de plint waarop hij zit
het harde oppervlak

waarachter de mus
verrukt met zijn vleugels
klapt, als een kleine,
grijze Narcissus.

(inzending Turing Gedichtenwedstrijd 2017)

Herrie

Menig burger zoekt tegenwoordig zijn heil bij elektrische apparaten om zijn tuintje in het gareel te krijgen, waardoor in deze maanden een zeurende koorzang klinkt van invallende elektrische heggenscharen. De blaadjes die daarbij vallen kunnen niet meer worden opgeveegd, maar moeten zo nodig  met bladblazers op een hoop geblazen. Gemak dient de moderne mens, nietwaar? En we moeten per se de nieuwste snufjes hebben.

Het is een soort geluidsoverlast die, anders dan bijvoorbeeld de hele dag harde muziek draaien, kennelijk wordt getolereerd, net als trouwens het langdurig hobbyen aan huizen.

Ook de gemeente laat zich niet onbetuigd. Om de haverklap verschijnen de witte busjes van het groenonderhoud in de straat. Grasmaaiers tollen driftig om hun as om het gras zo kort mogelijk te houden. Lees verder “Herrie”

Landschapspijn

Als kind fietste ik vaak in de polder met mijn ouders. Ik herinner mij bloeiende bermen, ruisende populieren en een tumult van kieviten en grutto’s; veldleeuweriken die stil in de lucht hingen.

Tegenwoordig zie ik kale polders met plat gemaaide bermen. Er huppelen hooguit wat kauwtjes en er staat af en toe een eenzame reiger. Verder natuurlijk de hordes ganzen die op de velden zijn neergestreken. Hoewel een plaag voor de boer, op zich wel mooi. Maar een grutto of kievit zie ik zelden meer, laat staan een veldleeuwerik.

Het aantal weidevogels is drastisch afgenomen. Voor de afname van de biodiversiteit in onze polders, het verdwijnen van planten- en diersoorten, is een treffend woord verzonnen: landschapspijn. Lees verder “Landschapspijn”

De kleren van de keizer

De lente schonk gul haar kleuren
verfde koppen en vleugels bont
maar vergat de mus
die maar niet begrijpen kon
waarom alleen hij

in de grondverf was gebleven,
terwijl zijn kleurloosheid
hem juist tot eer moest
strekken: het pronken
immers dom en onbescheiden

maar telkens weer ongelovig
naar zichzelf kwam kijken
fladderend voor de ramen
of hij zich niet vergist had
of zijn veren toch niet blonken.

(inzending Turing Gedichtenwedstrijd 2017)

Diogenes zocht een mens

Diogenes zocht een mens
in Athene dat de wereld was
en de markt haar hart
vol woeker en gewin

in bruine pij duikt hij weer op
op zeventiende-eeuwse doeken
onopgemerkt door de menigte
herkenbaar voor het goede oog

ook nu blijft hij hem zoeken
op virtuele markten dolend
voor iedereen onzichtbaar
met het geduld van de filosoof

Diogenes zoekt de mens
omdat die hem nog niet zinde
oprechtheid is helaas nog steeds
met geen lantaarn te vinden.